Khôn tang đao

Các con Zippo và Mỉu đều sinh ở bên Lào, cùng  ăn hạt cơm nấu từ gạo hỏm mă li, cùng uống giọt  nước ngọt ngào đầu nguồn của  dòng sông mẹ - Mê kông mà lớn.

Chập chửng bước một bước hai  con đã phải đến nhà trẻ. Bạn bè, thầy cô giáo đều là người bản xứ. Bảng chữ cái đầu tiên con học là chữ Lào. Lớn tí nữa, con cùng các bạn hát bài quốc ca Lào chào cờ vào mỗi sáng thứ hai. Dẫu vậy, với người Lào, các con vẫn là khôn tang đao.

Hai đứa đều biết chúng là người Việt Nam. Tự thân chúng nó đã không muốn làm điều gì khác với các bạn, sợ bạn không chấp nhận mình, sợ bạn xem mình là người ngoài. Bản năng sinh tồn khiến con muốn hoà nhập, và con đã rất cố gắng.

Zippo đọc thông viết thạo khi học xong lớp 1 - điều mà không phải học trò lớp một người Lào nào cũng làm được. Lên lớp 2 con rồi lớp 3 con có những bài tập làm văn tiếng Lào điểm cao nhất lớp. Em Mỉu dù sức khoẻ yếu, có học kì nghỉ gần  hết, phải ở nhà tự mày mò học, con vẫn được xếp nhất nhì trong lớp.

Ở trường tiểu học Xỏn Mi Xay ( một ngôi tường khá uy tín về chất lượng học tập), thuộc quận Xây xết thả  thủ đô Viêng chăn, cô hiệu trưởng và các cô đều khen hai anh em. Các con đã có nhiều bạn bè, chơi đùa, học hành đều vui vẻ.

Vậy  mà mấy hôm nay hai đứa có gì bực bội lắm, ở trường về là cứ làu bàu, rầm rì , rầm rì ...

Ban đầu ba mẹ cũng nghĩ đó là chuyện trẻ con, nhưng rồi Zippo nói giọng ấm  ức. Mẹ ơi:

  -Các bạn bảo con là khôn tàng đao!

 Mẹ có nghe không -  con là ma nút tang đao trong phim đấy mẹ ạ. Mỉu cũng góp lời. Con cũng vậy!

Mẹ giải thích : con không phải: ma nút tang đao- người ngoài hành tinh trong phim Thái Lan. Nhưng con và ba mẹ là người nước ngoài sống trên đất nước Lào. Người Lào gọi chung những người nước ngoài sống trên nước họ là:  khôn tang đao. Con hỏi: thế sao mình lại ở đây để làm khôn tang đao hở mẹ?...

Đất nước nào cũng vậy con ạ, có người bản địa và có người tang đao. Họ cùng sống, học tập và làm việc. Mỗi người  một việc. Miễn là mình không làm điều gì sai quấy, thì không có gì phải xấu hổ cả. Con là khôn  tang đao nhưng con học không kém các bạn. Mẹ là người tang đao, mẹ cũng cùng làm việc cơ quan với các cô các bác người Lào, mẹ cũng  có nhiều học trò thế còn gì. Các anh các chị học trò Lào của mẹ đều yêu quí mẹ, con cũng thấy rồi phải không?...

Zippo và Mỉu ngồi nghe mẹ nói đã lâu,  chừng nghĩ là con cũng đã hiểu ra. Mẹ kết luận:

Thôi nhé, từ nay không phải bâng khuâng, ngại ngần gì nữa, con cứ làm một người  tang đao tốt là được.

Zippo hỏi lại:     

-  Thế có ở nơi đâu mà con không còn phải làm  người tang đao nữa không ạ?

Vũ Thu Hương - 20 năm Nước Lào với các con tôi.

Ghi chú:            Khôn tang đao, người tang đao: người nước ngoài.

                          Ma nút tang đao (tiếng Thái Lan): người ngoài hành tinh

                          Hỏm mă li: hương lài.